GEMİLERDE TALİM VAR (2)

İlki, yiğidimin, Halil’in sayrılığı. Milyonda bir görülecek sayrılık nedeniyle İstan­bul’da “ameliyat” olan yakışıklımın, Halil’imin, küçük kardeşim Halil’in İstanbul’una gidişim… Bir deri bir kemik kalmış Halil’ime geçmiş olsuna gidiş… Halil’le yüz yüze son görüşmemiz olacağını nereden bilecektim… Doktorlar çok başarılı, demişlerdi ameli­yat için… Ameliyat. Ameliyat için… Nereden bilecektim… İki Büyük Hasretim Var, Ekin Ektim Çöllere, Harman Yeri Sürseler,  Gemilerde Talim Var, Amerika Katil Katil. Gidenlerin Türküsü, Hey On Beşli On Beşli, Aldırma Gönül Aldırma; Yıldıray Çınar, Neşet Ertaş, Mahzuni Şerif, Edip Akbayram, Ali Ekber Çiçek, Aşık Veysel, Aynur Gürkan… Halil’in sesine ne de yakışırdı türküler…Çınlatırdı Görele Lisesi öğrencisiyken dereleri tepeleri. Çınlatırdı. Evimizin kapılarını, kapıdaki dudun dibini. Dikme’yi, DelikliIaş’ı, Melibahçesi’ndeki gaşı, sallandığı üzüm teveğini, Değirmen yanlarını, Oyrakları… Mersinde, Bornova’da… Çıkarma. Gemide. Çıkarma gemisinde “komutanken”…Halil’in sessi. Fotoğrafları. Kaldı. Bendeki İstanbul imgeleriy­le…Selahattin. Benden küçük kardeşim. Halil’in büyüğü. İstanbul’a gidişlerimden biri de Selahattin, sevgili Selahattin kardeşim içindir… Acımasız sayrılığın son evresinde İstan­bul’da yatmaktadır sayrılarevinde, iri, güçlü, boylu poslu Selahattin’im. Kardeşim…İstanbul’a iniyorum… Sözleştiğimiz gibi Şahinler karşılıyor beni. Mustafa Şahin. Sa­bah daha. Aracıyla “Atıl Aydınlatma” fabrikasına gidiyoruz… Sonra da Selahattin’e… Halil gibi yüz yüze son görüşmemiz… Böyle İstanbul imgelerim…Gençlik Haftası nedeniyle 1998’de epeyce gördüm İstanbul’u. Gezdim epeyce… Görele Lisesi Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeniyken. Geziyi Görele Lisesi Gezi İnceleme Kolu Rehber Öğretmeni Mustafa Telli düzenlemişti…Süleymaniye Cami’si, Sultan Ahmet Cami’si, Ayasofya Müzesi, Fatih Türbesi, Yavuz Sultan Selim Türbesi, Kapalıçarşı… gördüğümüz, tanıdığımız, incelediğimiz yerler. Topkapı Sarayı gördüğümüz önemli bir yer. Harem Dairesi, Müze… Geniş, iç açıcı bir alanda…Bizim için en ilginç yerlerden biri Yerebatan Sarayı oldu. Yerin altında. Romalılar­dan kalma. İlk gün buralarda geçti. Kadıköy Atatürk Fen Lisesi’nde geceledik. İkinci gün Kadıköy çarşısındayız. Boğaz’ın Anadolu yakasıdayız. Karadeniz’in yağmurunu aratmayan bir havada Beykoz çıkışına dek gidiyoruz. Beykoz’daki Cumhuriyet fabrikaları… geziliyor Geriye dönüyoruz. Dolmabahçe’ye. Dolmabahçe Sarayı’na… Beşiktaş’ımın Stadyumu önünde, kı­yıda bir saate yakın kalıyoruz… Kimi, öğretmen arkadaşlar bu bir saatlik zamanda yanımızdan ayrılarak ufak tefek işlerini görmeye gidiyorlar… Zeytinburnu Göreleliler Derneğine uğruyoruz. Dernek başkanı Mustafa Öner arkadaşımız bizi bekliyor. Akşam yemeğini burada yiyoruz. Bu iki günlük İstanbul gezisinde Ahmet Mumcu’nun Osmanlıda Rüşvet yapıtı ile Ergun Aybars’ın İstiklal Mahkemeleri yapıtlarını satın alıyorum… Önemli, okunması gereken yapıtlar… Doğru bilgi için…İstanbul’u kitaplardan, yazarlardan, ozanlardan öğrendim… Yahya Kemal’in şiirlerin­den. Orhan Veli Kanık’ın şiirlerinden… Sait Faik Abasıyanık’tan, onun öykülerinden…Ahmet Rasim’in fıkralarından, söyleşilerinden, denemelerinden öğrendim… Romanlardan. Halit Ziya Uşaklığil’in Aşkı Memnu’sundan, Mai ile Siyah’ından, Mehmet Rauf’un Eylül’ünden, Samipaşazade Sezai’nin Sergüzeşt’inden… Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Sodom ve Gomoresinden, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur’undan, Sahnenin Dışındakiler’den. Mithat Cemal Kuntay’ın Üç İstanbul’undan…Hüseyin Rahmi Gürpınar’ı okumak bile yeter İstanbul’u öğrenmeye… Onun romanlarından İki Hödüğün Seyahati öyküsünden öğrendim İstanbul’u…Mehmet Halit Bayrı. Mehmet Halit Bayrı’nın İstanbul Folkloru’ndan öğrendim, öğreniyorum İstanbul’u…Cahit Öztelli’nin Halk Türküleri’nde kırka yakın İstanbul türküsü örneği var: Kadife den Kesesi, Aksaray’a Gide Gele Yoruldum, Gemilerde Talim Var, Saray Burnu, Oğlan Oğlan, Telgrafın Tellerine, Saçbağı, Kime Yanam, Yolu Beklerim, Gel Benim Nazlım, Mendil Oyun Havası, Medet Allah’ı Seversen, Şeftali İsterim, Sen de Olsan Benim Gibi, Garip Bülbül, Bostancı Türküsü, Arabacı Türküsü, Arabamın Atları… bunlardan.Cahit Öztelli’nin BAHRİYELİ başlığıyla verdiği yurdumuzun dört bir yanının bildiği Gemilerde Talim Var’ı söyleyelim:
Gemilerde talim varBahriyeli yarim varO da gitti sefereNe talihsiz başım var
Hani benim Receb’im Receb’im sarı lira vereceğim Almazsan karakola gideceğim
Gemi gelir yanaşırİçi dolu çamaşırBenim yarim pek güzelGören gözler kamaşır