Görele’de gemi varGemicibaşı mısınÖğüttün yıllarımıDeğirmen taşı mısın
Demir atmış yalıyaVapur yolcu alıyuGidenlerin ardındanGözceğezim dalıyuSamsunlara, Sinoplara, İstanbullara karayolunun olmadığı yıllar. Gemiyle yapılıyor taşımacılık. “Gurbetlere” vapurla gidiliyor. Görele’ye yolcu getiren, Görele’den yolcu alacak gemi yaklaşabildiğince yaklaşıyor kıyıya. O yıllarda mavnalar var. Gemiyle kıyı arasındaki taşımacılık onların… Karadeniz taşımacılığı, vapur yolculuğu ne çok yazıya konu olmuştur. Bunların çoğu o yılların sararmış gazetelerinde kaldı. Aransa Zeyyat Selimoğlu’nun yazdıklarında okunabilir yolcuların ilginç öyküleri. Giresun’u askerliğinde tanıyan Samim Kocağöz’de de vardır vapur yolculuğu öyküsü. Öyküde anlattığı da ileride güzel şiirler yazmayı düşleyen Bahtiyar Öztürk’tür…Bacım neriye gittiGörele bereketiHarar harar satıldıEy gidi dana etiKöylerde okulların olduğu; tarımın, hayvancılığın “ailelerin” geçimini sağladığı, Gurbet yoluna düşmelerin tek tük yaşandığı yıllar… İnek, dana, koyun keçi… bol. 1970’lere dek süren kasap, kesim, et bolluğu… İnek dana sayısı çoğaldıkça evlerde; satma da çoğaldıkça çoğalırdı pazarlarda. Babamdan biliyorum. Süt danası kesimi yaygındı. Görele pazarında, Çanakçı pazarında, Halkovalı pazarında, kaynar pazarında… kesilen süt danaları pazara gelenlerin üç beş kilo alabileceği parayla satılırdı şelek şelek, harar harar… Et kesmeye giden babamla bir iki kez Tirebolu Halkovalı pazarına gittiğimi ekleyeyim…
Görele fırınındaYağlı pişiyu yağlıBak beğem talihimeGülümün başı bağlı
Görele dondurması ne denli özgünse yağlısı da peynirlisi de kıymalısı da öyledir. “Pide sözcüğünü” kullanmaz geçmişte Göreleliler. Kendi Türkçesiyle, kendi diliyle adlandırır ürettiğini. Kıymalı der, peynirli der yağlı der… Şenol Güneş’lerin döneminde Görele’ye gelinirdi kıymalı, peynirli, yağlı yemeye. Trabzonspor’un maçına gelen kimi İstanbul gazetecileri o yıllarda köşelerinde yer verirlerdi “mis gibi kıymalı”lara…
Görele’de otellerYatsın güzelim yatsınSen orada ben burdaBöyle sevdası batsın
Görele’de otellerin olduğu yıllar. Otelleri; köyden gelenlerle, Görele’ye dışardan gelenlerin doldurduğu yıllar. Ayakta tuttuğu yıllar… Görele’de “karisör atelyelerinin” harıl harıl “burunlu otobüs” ürettiği yıllar… Artvin’den, Erzurum’dan, Erzincan’dan, Merzifon’dan, Samsun’dan… Görele’ye gelindiği yıllar.
Tez geldi Göreli’yeMini etek modasıİğne ipliğe döndümAndır galsın sevdası
Katip Şadi’nin “Altmış altı da çıktı da / Mini etekler mini…”türküsünü anımsayın. Atma türkülerle örneklediğimiz geçmişteki Görele yaşamının bir bölümünü paylaştık. Yaşam biçimi çeşitli… Çok örnek verilebilir… Son tümcemiz “Andır galsın sevdası” olsun…
