Senelik yüksek miktarlarda fındık üretimi gerçekleştiren ve birikmiş sektör tecrübesi bulunan Akbaşlı’nın tespitleri şunlardır:
1. Üretim Miktarı ve Rekolte TespitiÖzer Akbaşlı, 2023 yılı üretim miktarına göre bu yılın mahsulünün bazı bölgelerde fazla, bazı bölgelerde ise düşük göründüğünü belirtti. Tarım Bakanlığı’nın rekolte tespit çalışmasının tamamlandığını ve sonuçların yakında açıklanacağını ekledi. Akbaşlı’nın kişisel beklentisi 700-750 bin ton arasında.
2. Geçen Yılın Fiyatları ve Piyasa Durumu2023 yılında TMO tarafından 82,5 TL olarak açıklanan fındık alım fiyatının serbest piyasada 90-100 TL’ye yükselmesi nedeniyle TMO’nun alım yapamadığını belirtti. Kasım ve Aralık aylarında fiyatların 100 TL’nin üzerine çıktığını ve sezon boyunca ortalama 125 TL’de kaldığını vurguladı.
3. 2024 Yılı Fiyat BeklentileriAkbaşlı, 2024 yılı için üreticilerin 150 TL ve üzeri bir fiyat beklediğini belirtti. Enflasyon rakamları göz önüne alındığında, geçen yılki fiyatlar mı yoksa serbest piyasa fiyatlarının mı baz alınacağı konusunda belirsizlik olduğunu ekledi.
4. Hükümetin Taban Fiyat PolitikasıÇay için %64 oranında verilen taban fiyatın fındık için de uygulanabileceğini belirten Akbaşlı, bu durumda 82,5 TL’nin %64 artışla 135,3 TL’ye çıkabileceğini, desteklerle birlikte 140 TL olabileceğini öngördü.
5. Fındık Fiyatlarının Dolar Bazındaki DeğeriTMO’nun son 6 yıllık fındık fiyatlarının dolar değerindeki rakamlarını paylaşan Akbaşlı, ortalama fiyatın 2,66 USD olduğunu ve dolar bazında %50’ye yakın değer kaybı yaşandığını ifade etti. Gerçekçi bir fiyatın 4,5 USD olabileceğini belirtti.
6. Üretim ve Geçim MaliyetleriFındık üretim maliyetleri ile yaşam ve geçim maliyetlerinin %100 civarında arttığını söyleyen Akbaşlı, üreticilerin 150 TL beklentisinin ekonomik gerçeklerden kaynaklandığını vurguladı.
7. Hasat Öncesi BelirsizliklerHasata 20 gün kala tüm kesimlerin kafasının karışık olduğunu belirten Akbaşlı, ülkenin genel ekonomik yapısı ve hükümetin tasarruf tedbirleri nedeniyle belirsizliklerin sürdüğünü ifade etti.
8. Fiyatların Açıklanması ve Hasat MasraflarıFiyatlar açıklandığında, 2024 yılı verilen fiyatlar ile hasat masraflarının mukayeseli bir tablosunu yayınlayacağını belirten Akbaşlı, farkın birlikte değerlendirileceğini söyledi.
9. Değerlendirmelerin Şımarıklıkla AlgılanmamasıSon olarak, Akbaşlı yukarıda yaptığı rekolte, üretim, maliyet, fiyat ve beklenti değerlendirmelerinin birileri tarafından şımarıklık olarak değerlendirilmemesini umduğunu ifade etti.
